Graceful Degradation Nedir?

13 Kasım 2025 Perşembe

Graceful Degradation (Kontrollü Bozulma), bir sistemin hata veya aşırı yük durumlarında tamamen çökmeden, sınırlı ama işlevsel bir şekilde hizmet vermeye devam etmesini sağlayan bir yaklaşımdır. Amaç, kullanıcıya “hiç hizmet verememektense, azaltılmış bir deneyimle de olsa hizmet vermek”tir.

Bu kavram genellikle Load Shedding stratejisiyle birlikte kullanılır. Load Shedding, sistemin yükü azaltmak için bazı istekleri reddederken; Graceful Degradation, kalan sistem parçalarının kontrollü biçimde basitleşmesini sağlar. Örneğin, bir e-ticaret sitesinde ürün resimleri geçici olarak yüklenmeyebilir ama kullanıcı alışveriş sepetini kullanmaya devam edebilir.

Bir başka örnek: bir haber uygulaması, yoğun trafik altında “en çok okunanlar” listesini devre dışı bırakabilir ama temel haber akışını göstermeyi sürdürür. Bu sayede kullanıcı deneyimi tamamen kesilmeden korunur, sistemin genel dayanıklılığı artar.

Kısacası Graceful Degradation, sistemlerin “zarifçe yaşlanmasını” sağlar. Tam bir çöküş yerine kademeli basitleşme tercih edilir. Böylece kullanıcı sistemin sınırlarını fark etmeden, temel fonksiyonlardan faydalanmaya devam eder — işte bu, iyi tasarlanmış dayanıklılığın göstergesidir.